FIAT 600 MULTIPLA – BADANIE DROGOWE

Kontynuując temat „babci”, która na wielu z nas zrobiła ogromne wrażenie  – przedstawiam badanie drogowe, które zamieszczono w  tygodnika „Motor” z dnia 28.VII.1957 r.

W numerze 30 napisano:

„Inaugurując cykl badań drogowych (testów) Motoru popularnych na naszych drogach samochodów i motocykli zamieszczamy szczegółowy opis techniczny, wyniki prób drogowych, ocenę konstrukcji,  jak też kilka uwag dla użytkowników włoskiego samochodu FIAT 600 MULTIPLA, których sporą ilość (2200szt.) sprowadziliśmy do kraju.

Jak wiemy pertraktacje o zakup FIAT-ów 600 do Polski toczyły się bardzo długo, zanim transakcja została zawarta. Fiaty 600 weszły na rynek Polski. I tu, każdego chyba zdziwi postępowanie tej poważnej wytwórni włoskiej. Użytkownik samochodu FIAT-600 nie otrzymuje bowiem ani książki obsługi wozu w języku polskim, ani nie może zwrócić się o radę do firmowej stacji obsługi, bo taka nie istnieje. Należy zadać sobie pytanie czy FIAT chce pozostać na rynku polskim i czy mu na tym zależy, czy też eksporterowi włoskiemu chodziło tylko o jednorazowe sprzedanie możliwie dużej ilości swoich wozów bez możliwości powtarzania dostaw w przyszłości. Czy producent włoski zdaje sobie sprawę, że tak delikatny samochód jak FIAT-600 bez szczegółowej instrukcji eksploatacyjnej, uwzględniającej miejscową jakość olei i paliwa, stan dróg itp. musi zacząć zawodzić swojego użytkownika znacznie prędzej, niż on się tego spodziewa? Przecież Czesi eksportujący rocznie do Szwajcarii zaledwie 100-200 samochodów Skoda 440 zaopatrują je w książki obsługi wydane w języku niemieckim i francuskim oraz otwierają na terenie kraju przedstawicielstwa.

Użytkownicy FIAT-ów w Polsce oczekują od wytwórni w Turynie instrukcji obsługi w języku polskim i chociaż kilku firmowych stacji obsług. I to jak najszybciej, póki FIAT-y są jeszcze „na chodzie”.

Bezsprzecznie Fiat 600 Multipla jest jednym z najbardziej oryginalnych samochodów małolitrażowych, który zbudowany został po wojnie. Słyszy się wiele ujemnych zdań o jego wyglądzie zewnętrznym, ale należy sobie zdać sprawę z tego, że Multipla to jeden z nielicznych wozówka świecie gdzie wykorzystanie każdego cm3 pozwoliło na podróż 6 osób w wozie napędzanym 600cm3 silnikiem. Liczba 100cm3 na 1 pasażera jest chyba najbardziej wymowna.

Umieszczenie silnika z tyłu nadwozia dało korzystne zblokowanie zespołu napędowego i pozwoliło na umieszczenie siedzenia kierowcy i sąsiada już nad przednim kołem, w wyniku czego znalazło się wiec sporo miejsca dla pozostałych pasażerów. Widoczność z miejsca kierowcy Multipli porównać chyba można tylko z widocznością z samochodu ciężarowego z silnikiem umieszczonym w kabinie; prowadzący wóz widzi przeszkody znajdujące się do 1m przed samochodem.

Z wygodą jest nieco gorzej. Niecodzienne umieszczenie między nogami kierowcy załamanej kolumny kierowniczej, przednie koło znajdujące się przed kolanami pasażera, siedzącego obok prowadzącego wóz, niezbyt wygodne fotele drugiego i trzeciego rzędu siedzeń to niektóre rozwiązania, które rzeczywiście przyczyniają się do zmniejszenia komfortu podróży. No ale znów nasuwa się myśl o racjonalnym wykorzystaniu przestrzeni kosztem uszczuplenia wygody jazdy.

Dostęp do silnika wygodny; szkoda że maska nie jest zamykana od wewnątrz nadwozia. Łatwość wsiadania jak i wysiadania z samochodu jak i dotarcia na którekolwiek z 6 siedzeń w ogólnie przyjętych granicach. Pomysłowo rozwiązano opuszczanie oparć i składanie siedzeń dla umożliwienia przewożenia ładunku.

WYNIKI BADAŃ DROGOWYCH

Prób dokonano przy bezwietrznej pogodzie, przebywając kilometrowy odcinek w dwóch przeciwnych kierunkach. Używano paliwo rynkowe o liczbie oktanowej poniżej 70.

Osiągnięta szybkość maksymalna – wynik średni z dwóch pomiarów – 89 km/h.

ZUŻYCIE PALIWA

Pomiarów dokonano na szosie przy obciążeniu dwóch, czterech oraz sześciu osób, a oto wyniki prób:

Średnio na szosie przy obciążeniu dwóch osób oraz 30 kg bagażu przy jeździe z przeciętną szybkością 50km/godz uzyskano zużycie paliwa 5,6/100km. Utrzymując tą samą szybkość przeciętną , ale przy obciążeniu 6 osób  bez bagażu zużycie wynosiło 6l/100km. Przy szybkości przeciętnej 80km/h i 6 pasażerach samochód zużywał 6,95l/100km.

Średnio w warunkach miejskich przy jeździe z średnią szybkością 30km/godz zużycie paliwa wyniosło przy obciążeniu  2 osób 6,55l/100km, a przy 6 osobach 6,4l/100km.

Szybkość samochodu przy 1000 obr/min silnika  na poszczególnych biegach: I bieg – 4,28km/godz, II bieg – 6,88km/godz, III bieg – 10,5km/godz, IVbieg – 16,6km/godz.

PRZYSPIESZENIA

Przy obciążeniu 2 osób szybkość 45km/godz osiągnięto ze startu zatrzymanego przez biegi po 14,5sek, szybkość 65km/godz po 29,5sek, zaś 80km/h po 63 sek.

Przy obciążeniu 4 osób szybkość 45km/godz osiągnięto po 16sek, szybkość 65km/godz po 35sek, a 80km/h po 67,5 sek.

Przy pełnym obciążeniu osiągnięto następujące wyniki: 45km/godz osiągnięto po 17,5sek,  65km/godz po 40,5sek,  80km/h po 106,5 sek.

HAMOWANIE

Maksymalne opóźnienie hamowania z szybkości 30km/h  dla samochodu z obciążeniem 2 osób przy nacisku nogi z siłą około 12,5kg – 2,23m/sek2, przy obciążeniu około 25kg – 3,75m/sek2 zaś przy nacisku maksymalnym 37,5kg – 4,85m/sek2.

POPRAWKI SZYBKOŚCIOMIERZA

Szybkościomierz samochodu wykazał następujące niedokładności: przy wskazaniu zegara 15km/godz faktyczna szybkość wynosiła 21km/godz, przy 32km/godz – 30km/godz, przy 50 i 60km/h wskazania były prawidłowe. Przy 80km/h faktyczna prędkość wynosiła 78km/h, zaś przy 93km/h samochód rozwijał w rzeczywistości 85km/h.

Warto udzielić kilku wskazówek odnośnie użytkowania FIAT-ów. Nie chodzi tutaj o podanie instrukcji smarowania podwozia czy też wartości ciśnienia w oponach, a raczej o sam sposób korzystania z samochodów.

FIAT-600 posiada ze względów natury ekonomicznej bardzo mały silnik. Są oczywiście samochody o jeszcze mniejszej pojemności jak np. Citroen 2CV, ale nie upoważnia nas to oczywiście do traktowania FIAT-a w taki sposób jak Amerykanin traktuje i może traktować swoją Chevroletę czy Forda. A więc zapamiętajmy sobie jedną najważniejszą rzecz – Fiat ma czterobiegową skrzynkę przekładniową i  znajduje się ona w samochodzie nie po to, aby wóz więcej kosztował, lecz po to by jej używać! Nie wolno nam myśleć w ten sposób: „przecież Fiat ma 22 konie”! Tak, podana moc się zgadza, tylko trzeba pamiętać, że ze względu na małą pojemność silnika uzyskana jest ona przy dużej liczbie – 4600obr/min. A przecież przy 2500obr/min „koników” jest już tylko ok. 13. ponieważ maksymalny moment obrotowy silnika przypada przy 2500 obr/min nie wolno nam w zasadzie schodzić poniżej tych obrotów, za wyjątkiem ruszania z miejsca. Zejście poniżej obrotów momentu maksymalnego powoduje „męczenie” silnika i brak dobrego przyspieszenia.

Przy ruszaniu pierwszym biegiem nie należy, skoro tylko koła zaczęły się toczyć, wrzucać drugi bieg, lecz poczekać aż wóz osiągnie szybkość około 15km/h. Czytelnicy niech nie popadają jednak w przesadę i nie uważają, że FIAT-em należy jeździć tak, aby silnik na każdym biegu wyskakiwał z ramy. Więc właściwie jak? – krzykniecie – na obrotach nie, bez gazu nie, więc jak? Przede wszystkim łagodnie wciąż pamiętając o skrzynce biegów i w naszych warunkach nie więcej niż 70km/godz na biegu najwyższym. Szybciej będziecie mogli jeździć po sprawieniu sobie samochodu w klasie 1-1,5llub gdy nie zależy Wam na żywotności silnika. Wyższe szybkości można osiągać jedynie wtedy gdy ma się odpowiednie oleje i paliwa, których nas niestety obecnie nie ma. W związku z tym podane w teście wyższe szybkości można osiągać jedynie wyjątkowo a normalnie ograniczać się do prędkości o 20% niższych.”

„Motor” 30/1957 & Darraz

P.S. Jeżeli ktoś posiada materiały, w których zamieszczone są testy Multipli mkI lub mkII lub opisy Fiata Multipla po premierze na salonie w Paryżu 1996 – prosżę o kontakt na PW (forum).