Chociaż samochód z napedem hybrydowym większości z nas kojarzy się z Toyotą Prius, to pierwszy samochód z takim napędem został zaprezentowany już w roku 1900 na Wystawie Światowej w Paryżu. Był to Lohner-Porsche Mixte Hybrid, chociaż często też podawana jest nazwa “Semper Vivus” (a może były to dwa różne pojazdy – w internecie znaleźć można sporo zdjęć pierwszej hybrydy. Problem w tym, że ukazują one różnie wyglądające pojazdy). Przyjmijmy, że pojazd wyglądał tak jak przedstawiana replika „Semper Vivusa”:
Nie nim się jednak będziemy zajmować, ale hybrydową wersją Fiata Multipla. O swoich wrażeniach z jazdy tym samochodem pisze Tadeusz Gańczarczyk w dodatku motoryzacyjnym do Trybuny Śląskiej z dnia 8.02.2000r (cały dodatek dostępny tutaj).
W ośrodku badawczym Pomigliano koło Neapou odbyła się światowa premiera samochodu, który może zrewolucjonizować motoryzację. Fiat Multipla Hybrid Power jest jednym z nielicznych pojazdów napędzanych jednocześnie przez silnik elektryczny i spalinowy, który ma być produkowany seryjnie. W ruchu miejskim można poruszać się takim autem dzięki elektrycznemu silnikowi o mocy 30kW z prędkością do 80km/h i w zasięg 80 kilometrów. Poza miastem, na autostradach, elektryczną jednostkę wspomaga silnik benzynowy 1,6 16V o mocy 103KM (taki sam jak w Fiacie Siena). Wówczas osiągi są takie jak w konwencjonalnym aucie – prędkość maksymalna 155km/h, zasięg około 400 km bez tankowania.
Hybrydowa Multipla z zewnątrz niczym nie różni się od wersji benzynowej tego pojazdu. drugi silnik, akumulatory i urządzenia sterujące zwiększyły masę Multipli o 450kg. Wewnątrz pojazdu także nie ma istotnych zmian. Taka sama deska rozdzielcza, identyczne jak w normalnej Multipli wyposażenie kabiny. Duszą pojazdu są specjalne konwertery, które sterują w sposób całkowicie zautomatyzowany współpracą dwóch kompletnie różnych silników. Urządzenie znajduje się w skrzynce między przednimi fotelami. Na jej wierzchu zamontowany joystick, którym wybiera się żądaną wersję napędu: elektryczną, hybrydową lub elektryczną z ładowaniem.
W pierwszym wypadku pracuje oczywiście tylko jednostka elektryczna. W drugim pracują jednocześnie silnik benzynowy i elektryczny, z tym że auto rozpędza silnik elektryczny a silnik benzynowy pracuje na jałowym biegu i ładuje 15 akumulatorów, które znajdują się w podłodze pojazdu (ta opcja wyłącza się automatycznie, kiedy baterie są naładowane). Istota tkwi w transmisji energii w układach napędowych pojazdu, jej sterowaniu poprzez podwójną automatyczną skrzynię biegów (czteroprzełożeniowa, zautomatyzowana skrzynia Selespeed – przyp aut.).
Hybrydową Multipla jeździłem w Pomigliano i muszę przyznać, że prowadzenie takiego pojazdu jest bardzo łatwe. Podczas postoju, przed naciśnięciem pedału przyspieszenia, należy joystickiem wybrac opcje napędu. Wersję H, czyli hybrydową można wybrać wyłącznie podczas zatrzymania pojazdu, a więc jeżeli wyjeżdżamy z miasta korzystając z silnika elektrycznego, musimy na chwilę przystanąć na poboczu i przełączyć joystick w położenie H. Pozostałe opcje włącza się podczas jazdy, automatycznie.
W opcji E auto bezszelestnie rozpędza sie do prędkości wystarczających w warunkach miejskich. Identycznie jest w opcji z ładowaniem. natomiast napęd hybrydowy daje lepsze przyspieszenia, wyższe prędkości maksymalne, mniejsze zużycie paliwa (średnie 6 l/100 km) i 25-procentową redukcję emisji spalin.
Akumulatory NiMH o napięciu 14,4 V gromadzą energę 19 kWh z możliwością doładowywania ze źródeł zewnętrznych.Nie ma pedału sprzęgła, którego obsługa odbywa się na drodze elektrohydraulicznej. Zrezygnowano z koła zapasowego na rzecz środka uszczelniającego w aerozolu, pozwalającego na naprawę uszkodzonej opony. Producent zaleca częste, nawet co 24 h, doładowywanie akumulatorów z domowej sieci 22 V. W samochodzie zainstalowano ładowarkę z prostownikiem. Pełne ładowanie trwa 10 godzin, a każda bateria pobiera 3 kWh energii elektrycznej. Awaryjne, “szybkie” ładowanie, do poziomu umożliwiającego jazdę, trwa 30 – 60 min. Układ kierowniczy i hamulcowy wspomagane są urządzeniami elektrycznymi zasilanymi z pokładowej instalacji 12 V. Z tego samego źródła zasilana jest też pompa klimatyzatora. Elektroniczny system sterujący precyzyjnie kontroluje parametry pracy obu silników i czas synchronizacji podczas zmiany położeń. W trybie hybrydowym zmiana biegu I na II następuje przy prędkości 56 km/h, z II na III przy 80 km/h. Redukcja ma miejsce odpowiednio przy 40 km/h i 60 km/h. Położenie najniższe (maksymalna prędkość jazdy – 50 km/h), przydatne np. przy pokonywaniu stromych wzniesień o nachyleniu powyżej 16%, włącza kierowca dźwignią w centralnej konsoli. Zarówno na tym biegu, jak i podczas jazdy do tyłu, samochód napędza silnik elektryczny. W trybie elektrycznym wykorzystywane są tylko trzy biegi: najniższy, wsteczny i do jazdy do przodu. Zakres elektryczny z doładowaniem można wybrać, gdy akumulatory są rozładowane w 30%. Skażenie środowiska jest wówczas porównywalne z zanieczyszczeniem w przypadku pojazdu całkowicie elektrycznego, jeśli uwzględnić toksyny emitowane do atmosfery podczas produkcji elektrycznej, niezbędnej do ładowania akumulatorów.
Źródło:
Trybuna Śląska, http://www.zssplus.pl/prace_dyplomowe/praca_2_hybrydy.htm#2r13